Google Endoplaza

Over de Elektronische Lengtebepaler (ELB)


Wat is een ELB?
Een apparaat waarmee men tijdens een endodontische (her)behandeling de lengte van het wortelkanaal van een gebitselement kan bepalen.

Hoe werkt een ELB?
Op basis van een elektrisch circuit. Eén pool is in contact met de mucosa door middel van een liphaak en de andere pool is bevestigd aan een vijl. De vijl wordt in het wortelkanaal gestoken. Als de vijl dicht(er) in de buurt van de apicale constrictie komt, geeft de ELB een signaal.

Wat voor signaal geeft een ELB?
Er zijn twee signalen: een akoestisch en een visueel signaal. Wanneer tijdens de elektronische meting de vijl tot ongeveer 3 millimeter van het foramen apicalis is gekomen, begint de ELB een langzame, onderbroken pieptoon te geven. Naarmate het foramen dichter wordt genaderd gaat de onderbroken pieptoon steeds sneller. Als het foramen apicalis is bereikt, valt een ononderbroken pieptoon te horen. Het visuele signaal valt af te lezen op een display van de ELB.

Wat zijn de voordelen van een ELB?
  1. Bij goed gebruik van de ELB zal het normaal gesproken niet meer voorkomen dat een vijl voorbij de apex wordt gestoken zonder dat de behandelaar dat wil. Dat betekent, dat het ongewild doorpersen van debris uit het wortelkanaal niet meer hoeft voor te komen.
  2. Als er tijdens een endodontische behandeling twijfel bestaat of er een kanaal is gevonden of dat er mogelijkerwijs een perforatie is gemaakt, geeft de ELB uitsluiting. Bij een perforatie zal de ELB direct een signaal geven (alsof de apex is bereikt). Als de opening van een wortelkanaal is gevonden, geeft de ELB geen signaal totdat de punt van de vijl op plus minus 3 mm van de apex is gekomen.
  3. De apicale opening bevindt zich niet altijd precies aan de punt van de radix. Het kan voorkomen dat de opening 2 à 3 millimeter van de wortelpunt zit. Dit is op de tandfilm slechts in een deel van de gevallen te zien. Waar dit niet te zien is, bestaat een grote kans dat de preparatie te diep wordt gemaakt en de kanaalvulling enkele millimeters voorbij het foramen uitkomt. Het 'apex bereikt' signaal van de ELB zorgt er dan op zijn minst voor dat weloverwogen tot een bepaalde lengte wordt geprepareerd en gevuld.
  4. Als een vulling los zit of er is niet gediagnosticeerde cariës onder een vulling, waardoor er vocht vanuit de mond in de pulpakamer kan komen, zal de ELB een onverwacht signaal geven. De behandelaar anticipeert daarop en zal de ongewenste situatie herstellen.

Hoe betrouwbaar is een ELB?
Soms kan er twijfel zijn of de lengte op de tandfilm of de lengte van de ELB moet worden aangehouden. Tandartsen die goed vertrouwd zijn met hun ELB, zullen in veel gevallen kiezen voor de lengte van de ELB. De enige absoluut betrouwbare waarde die wordt gemeten is de lengte die aangeeft dat het foramen apicalis is bereikt. Lengtes die aangeven dat de vijl nog enkele millimeters van de apex is verwijderd, zijn relatief en daarom minder betrouwbaar. Afhankelijk van de (her)behandeling die noodzakelijk is, kan vanaf de lengte 'apex bereikt' dan de gewenste werklengte worden bepaald.

Wanneer is een ELB niet betrouwbaar?
Bij een verticale wortelfractuur geeft de ELB geen betrouwbaar signaal!

Wanneer wordt gemeten?
Uitgangspunt is dat er een recente tandfilm van het betreffende element is en dat, eventueel aan de hand van eerdere endodontische behandelingen, een goed beeld van de vermoedelijke lengte van het te behandelen gebitselement aanwezig is. Bij het begin van de endodontische behandeling wordt dan een voorlopige werklengte aangehouden die enkele millimeters korter is dan de vermoedelijke lengte van het element. Zo wordt voorkomen dat onnodig voorbij de apex wordt gevijld. De kanalen worden tot ongeveer tweederde van de vermoedelijke lengte op de gebruikelijke wijze geprepareerd en gespoeld. Nu worden de pulpakamer en het coronale deel van de kanalen gedroogd. Op dit moment wordt gemeten. Vaak wordt met te dikke vijlen gemeten die in de richting van de apex 'geperst' worden. Zo wordt toch nog onnodig debris doorgeperst. Een dunne vijl (08 of 10) werkt vaak prima. Er dient contact tussen kanaalwand en vijl te zijn. De meting is normaal gesproken zodanig betrouwbaar dat tijdens het ontwikkelen van de tandfilm rustig verder tot op de gewenste werklengte kan worden geprepareerd. Er gaat dus geen tijd verloren tijdens het wachten op de tandfilm!

Heeft een ELB beperkingen?
Ja, een aantal. Als daar geen rekening mee wordt gehouden, zal het apparaat onbetrouwbaar overkomen en onterecht in de kast belanden om er niet weer uit te komen.

De beperkingen:
  1. In alle gevallen waarbij tijdens het meten vanuit de pulpakamer contact wordt gemaakt met de mondholte, zal de ELB een ononderbroken signaal geven alsof het foramen apicalis is bereikt. Voorbeelden zijn, een gouden kroon of een amalgaamvulling die tijdens de meting wordt geraakt door de vijl, hypochloriet dat door middel van capillaire werking vanuit het kanaal in contact kan komen met een amalgaamvulling of gouden kroon.
  2. De vijl heeft geen of onvoldoende contact met de kanaalwand tijdens de meting.
  3. Teveel hypochloriet in de pulpakamer, waardoor contact wordt gemaakt met de mondholte.
  4. Een groot lateraal kanaal kan soms voor verwarring zorgen. Dit kan als geen verdere informatie voorhanden is tot een tekort gevuld kanaal leiden.
  5. De batterijen van de ELB hebben onvoldoende spanning. De nieuwste lengtebepaler heeft een oplaadbare batterij, waarbij dit probleem zich niet meer hoeft voor te doen.
  6. Er wordt met een te dikke vijl gemeten, waarmee de apex zonder voldoende preparatie nog niet te bereiken is.
  7. Er zit oude kanaalvulling tot de apex. Signalen zijn dan onbetrouwbaar. Meestal komt er dan alleen een signaal als de oude kanaalvulling is gepasseerd.

Zijn er contra-indicaties voor gebruik van de ELB?
Ja, gebruik de ELB niet bij patiënten met een pacemaker.
©2005 Endoplaza.nl  |  Deze pagina kunt u het best bekijken bij een resolutie van tenminste 1024 bij 768 pixels  |  Laatst bijgewerkt op 21 november 2006